[ Pobierz całość w formacie PDF ]
podobnego do nas;
e. dzięki temu, \e mimesis stanowi świat uporządkowany, oparty na
wewnętrznej logice prawdopodobieństwa i konieczności, umysł odbiorcy
3
dokonuje oceny: nieszczęście dotknęło człowieka a) niewinnego, b)
podobnego do mnie. Z kolei niewinność na zasadzie sympatii wywołuje
w sferze uczuciowej odbiorcy litość, podobieństwo zaś wywołuje trwogę.
W tym samym momencie rozpoczyna się następny proces: umysł poznaje, \e
to nieszczęście dzieje się w świecie fikcji. Dystans fikcji i logika wewnętrzna
przedstawionego świata dokonuje sublimacji (oczyszczenia) uczuć
sprowadzając je do właściwej miary , dzięki czemu, zgodnie z
Arystotelesowską definicją cnoty, stają się prze\yciem pozytywnym (cnotą) i
sprawiają przyjemność.
VI. SKAADNIKI TRAGEDII
a. mythos
" organizacja przedstawionego świata i jego oddziaływania na odbiorcę;
" dusza, zasada, cel tragedii;
" układ, organizacja zdarzeń;
" przedmiot naśladowania, rozumiany zarówno jako zamysł artystyczny,
uwzględniający właściwości psychiczne i etyczne poety, jak te\
urzeczywistnienie tego zamysłu za pomocą odpowiedniego sposobu i
środków naśladowania;
" naśladowanie pełnej akcji utworu, skonstruowanej na takich zasadach,
które umo\liwiłyby dostarczenie właściwej dla danego gatunku
przyjemności;
" pewien rodzaj organicznej całości czy struktury, która warunkuje
poetycką dynamis i opiera się na naśladowaniu pewnego ciągu ludzkich
działań;
" idealnie skomponowana fabuła wg A. musi być naśladowaniem takiej
akcji, która rozpoczyna się od zbłądzenia będącego wynikiem
nieświadomości bohatera, nieświadomości prowadzącej do popełnienia
(lub jego zamiaru) czynu tragicznego (pathos), którego konsekwencją jest
zmiana kierunku biegu zdarzeń (peripeteia), prowadząca do wyjaśnienia
(anagnorisis) to\samości bohatera bądz jego ofiary i do potwierdzenia w
ten sposób jego winy; w tym momencie błąd zamienia się w winę
tragiczną, która właśnie wzbudza uczucia litości i trwogi ,
samooczyszczające się dzięki sztuce mimetycznej;
b. charakter ( ethos )
" cechy charakteru ujawniające się w postępowaniu lub wypowiedziach
bohaterów jako wynik dokonanego przez nich wyboru kierunku
działania;
" właściwości bohaterów, które uprawdopodobniają akcję tragedii
(stosowność), stanowią o jej jednolitości (konsekwencja) i o jej
oddziaływaniu na odbiorcę (podobieństwo do przeciętnego odbiorcy);
c. dianoia (myślenie)
" stała właściwość intelektualna bohaterów, która wyra\a się wyłącznie za
pomocą wło\onych w ich usta wypowiedzi wtedy, gdy uzasadniają oni
swą postawę wobec tezy przeciwnika (agon) lub gdy wyra\ają prawdy
ogólne albo stwierdzają jakieś fakty;
d. leksis (wysłowienie)
" kompozycja słowna posiadająca formę wiersza;
" struktura słowna wypowiedzi bohaterów.
PAULINA OBSZACSKA
4
[ Pobierz całość w formacie PDF ]