[ Pobierz całość w formacie PDF ]
(1,32 33), udzielając Go po zmartwychwstaniu i po związanym z nim i ze zbawczą śmiercią
uwielbieniu wszystkim chrześcijanom. Zcisły związek między uwielbieniem Jezusa a darem
Ducha Zwiętego podkreśla Jan wielokrotnie: łączy się on z godziną Jezusa, z Jego odejściem
i z posłaniem Parakleta (zob. 14,16.26; 15,26; 16,7). W sposób formalny i pełny uczniowie
otrzymują Ducha Zwiętego po zmartwychwstaniu Jezusa por. 20,22 wraz z misją
apostolską. Ci, którzy uwierzyli, mają już pewien udział w życiodajnym Duchu działającym w
Jezusie przebywającym na ziemi. Należy pamiętać, że Ewangelista pisze z perspektywy
otrzymanego Ducha Zwiętego w dniu Zielonych Zwiąt (Dz 2,1 nn), a ten dar stanowi
przedziwną jedność z nauką i działaniem Jezusa Chrystusa (por. 16,13 15). Stwierdzenie więc,
że Duch jeszcze nie był [dany] podkreśla z jednej strony chrystocentryzm Janowy, z drugiej
rolę eklezjalną zesłania Ducha Zwiętego. Być może, że symbolika wody łączy tę wypowiedz o
przyszłym darze Ducha z wypłynięciem wody z boku Ukrzyżowanego (por. 19,34 37): na
Golgocie w chwili zbawczej śmierci Jezusa dokonało się uwielbienie, a wraz z nim rozpoczęła
się zapowiedziana epoka Ducha, który w sposób widzialny obejmie kierownictwo Kościoła w
dniu Zielonych Zwiąt.
40 44. Przysłuchujący się słowom Jezusa tłum trwa nadal w niezdecydowaniu, ale
przeważa teraz postawa pozytywna wobec Nauczającego. Wielu wykazuje skłonność
przyznania Jezusowi prerogatyw mesjańskich, zarysowują się jednak charakterystyczne dla
judaizmu różnice w koncepcji Mesjasza: jedni uważają Go za proroka zapowiedzianego w Pwt
18,15.18 (por. pytanie pod adresem Jana Chrzciciela, 1,21 i 4,19.25), inni bardziej tradycyjnie
za Potomka Dawida i nacjonalistycznego przywódcę żydowskiego. Zdanie tych ostatnich
poparte jest (podobnie jak poprzednio) sumarycznym cytatem z Pisma Zwiętego ST,
zestawionym dowolnie z 2 Sm 7,12; Mi 5,1 i Ps 89[88],4 5. Czwarta Ewangelia przytacza ST
najczęściej w ten właśnie sposób, korzystając może ze starożytnych, dziś mało znanych,
kompilacyjnych zestawień tekstów mesjańskich (tzw. testimoniów , których przykład
znaleziono wśród rękopisów grot qumrańskich). Wymienienie wszystkich nurtujących
podówczas oczekiwań mesjańskich (por. wzmiankę o anonimowości wystąpienia Mesjasza w
7,27) odzwierciedla doskonale panującą w chwili nauczania sytuację religijną i jest gwarancją
żywego kontaktu opisu Janowego z działalnością historycznego Jezusa. Inna sprawa, że wiele z
tych oczekiwań (ale nie wszystkie!) zachowało swoją aktualność w sporach żydowsko-
chrześcijańskich na przełomie I II w. po Chr., a więc w czasie powstania czwartej Ewangelii
(por. zwł. Dialog z %7łydem Tryfonem św. Justyna Męczennika).
45 46. Nie wiadomo, dlaczego strażnicy zaniechali wykonania polecenia aresztowania
Jezusa. Jako powód podają to (w. 46), że ulegli zafascynowaniu słowami Jezusa,
przemawiającego w sposób odbiegający daleko od wszelkich ludzkich wystąpień. Nie jest
wykluczone, iż pewną przynajmniej rolę odgrywała także pełna entuzjazmu postawa tłumu.
47 49. W każdym razie przywódcy przyjmują krytycznie uzasadnienie wysłanników,
przeciwstawiając ich postawie swoje stanowisko: nikt spośród nich nie przyjął nauki Jezusa.
Przysłowiowa pycha faryzeuszów występuje wielokrotnie w Ewangeliach, szczególnie w
czwartej Ewangelii. Przekleństwo pod adresem tłumu, który nie zna Prawa, nie jest
odosobnione; w literaturze rabinicznej można bardzo często wyczytać pogardliwe uwagi pod
adresem tzw. ludu ziemi , tj. ludności mieszanej pod względem etnicznym i religijnym, nie
znającej Prawa i nie będącej w stanie go zachowywać. Ludzie ci, pełnoprawni przecież
członkowie ludu Bożego, garnęli się chętnie do Jezusa i do Jego Dobrej Nowiny, nie
wymagającej kazuistycznej znajomości Prawa. Toteż być może ich miał głównie na uwadze
Jezus, gdy wypowiadał swoje błogosławieństwo ubogich w duchu (Mt 5,3),
uprzywilejowanych epoki mesjańskiej, którym oficjalny judaizm odmawiał jakiejkolwiek
pobożności, nie mówiąc już o zbawczym udziale w dobrach królestwa niebieskiego. Ewangelia
głoszona ubogim jest charakterystyczną cechą orędzia Jezusa, zgodnie z zapowiedziami
prorockimi (por. Iz 61,1; Mt 11,5). Przywódcy żydowscy nie znosili sprzeciwu w sprawach
religijnych; naukę Jezusa odrzucili bez dokładniejszego zbadania sprawy.
50 51. Przeciw takiemu niezgodnemu z przepisami Prawa postępowaniu protestuje
Nikodem, jeden z członków Rady, znany już z J 3. Przed wydaniem werdyktu potępiającego
należy naukę i uczynki każdego zbadać i ocenić (por. Wj 23,1; Pwt 17,4).
52 53. Pytanie o pochodzenie Nikodema nie dotyczy patriotyzmu lokalnego, lecz jest
rodzajem sprowadzenia do absurdu jego wystąpienia. Członkowie Rady wiedzieli dobrze, skąd
wybitny nauczyciel i współradny pochodzi. Jak nieprawdopodobna jest możliwość przyjścia
Mesjasza z Galilei ( prorok w znaczeniu mesjańskim zob. wyżej), tak absurdalne jest
ewentualne pochodzenie Nikodema z Galilei. Wątpliwa rzecz natomiast, czy słowa w. 52
odnoszą się do proroka jako takiego, bez aluzji mesjańskich; ani bowiem ST, ani inne zródła
żydowskie nie wykluczają Galilei jako miejsca pochodzenia proroków. Dyskusja radnych
żydowskich (nieformalne zebranie Rady, czyli Sanhedrynu) spełzła tymczasem na niczym, ale
nienawiść do Jezusa nie wygasła, jak to pokażą następne rozdziały.
KOBIETA CUDZOAO%7łNA (8,1 11)
8 1 Jezus natomiast udał się na Górę Oliwną, 2 ale o brzasku zjawił się znów w świątyni. Cały
lud schodził się do Niego, a On usiadłszy nauczał ich. 3 Wówczas uczeni w Piśmie i faryzeusze
[ Pobierz całość w formacie PDF ]